چگونه تشخیص دهیم که فیلتر سوخت ژنراتور نیاز به تعویض دارد؟
ژنراتورها یکی از کاربردی‌ترین و حساس‌ترین تجهیزات صنعتی هستند که وظیفه تأمین برق اضطراری و گاهی برق دائم را در صنایع مختلف، مراکز درمانی، ساختمان‌های مسکونی، اداری، دیتاسنترها و حتی در پروژه‌های عمرانی و معدنی بر عهده دارند. عملکرد صحیح این دستگاه‌ها مستقیماً وابسته به کیفیت سوختی است که مصرف می‌کنند. در این بین، «فیلتر سوخت» یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم سوخت‌رسانی دیزل ژنراتور است که وظیفه حذف ناخالصی‌ها، آلاینده‌ها و ذرات جامد از سوخت را بر عهده دارد. اما این فیلتر با گذر زمان و با جذب آلاینده‌ها دچار گرفتگی می‌شود و نیاز به تعویض پیدا می‌کند. بنابراین، آگاهی از زمان صحیح تعویض فیلتر سوخت ژنراتور و علائم هشداردهنده‌ی آن ضروری است. در این مقاله از به طور کامل و تشریحی، علائم و روش‌های تشخیص زمان تعویض فیلتر سوخت ژنراتور را توضیح می‌دهیم.
علائم و نشانه‌هایی که نشان می‌دهند فیلتر سوخت ژنراتور نیاز به تعویض دارد کدام‌اند؟
در ژنراتورها، عملکرد صحیح موتور به تأمین مداوم سوخت تمیز بستگی دارد. فیلتر سوخت نقشی کلیدی در این فرآیند دارد و با حذف آلودگی‌ها از سوخت، مانع ورود ناخالصی‌ها به انژکتورها و موتور می‌شود. به مرور زمان، آلودگی‌ها باعث گرفتگی این فیلتر می‌شوند. این انسداد به صورت کاهش تدریجی یا ناگهانی جریان سوخت خود را نشان می‌دهد و موجب بروز علائم مختلفی می‌شود که باید جدی گرفته شوند.
یکی از واضح‌ترین نشانه‌ها، کاهش محسوس قدرت خروجی ژنراتور است. وقتی فیلتر سوخت به میزان قابل توجهی دچار گرفتگی شود، موتور دیگر نمی‌تواند سوخت موردنیاز خود را دریافت کند و در نتیجه توان تولیدی کاهش می‌یابد. در این حالت ممکن است ژنراتور نتواند بار نامی خود را تأمین کند و تحت بار کامل دچار لرزش، افت فرکانس یا حتی خاموشی ناگهانی شود.
یکی دیگر از علائم رایج گرفتگی فیلتر سوخت، افزایش زمان استارت‌زنی و سخت روشن شدن ژنراتور است. زمانی که جریان سوخت به دلیل انسداد در فیلتر کاهش پیدا کند، موتور به سختی و با تأخیر قابل توجه روشن می‌شود. ممکن است حتی نیاز باشد استارت‌ها مکرراً تکرار شوند تا ژنراتور روشن شود. این مسئله علاوه بر ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه، موجب استهلاک و خرابی زودهنگام سایر اجزا نیز می‌شود. در بسیاری از موارد، گرفتگی فیلتر باعث نوسان یا خاموش شدن ناگهانی دستگاه نیز می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این موضوع، توصیه می‌شود مقاله‌ی علت خاموش شدن دیزل ژنراتور را مطالعه کنید تا با دلایل و روش‌های پیشگیری از این مشکل آشنا شوید.
همچنین نوسان غیرطبیعی دور موتور و عملکرد نامنظم آن از دیگر علائمی است که نشان‌دهنده نیاز فوری به تعویض فیلتر سوخت است. به عبارت دیگر، موتور ممکن است دچار نوسانات غیرعادی شود و یا حتی بدون دلیل مشخصی خاموش شود. این مشکلات معمولاً در بارهای سنگین یا هنگام تغییر ناگهانی بار، بیشتر قابل توجه هستند.
چگونه انجام می‌شود؟
برای تشخیص دقیق‌تر زمان تعویض فیلتر سوخت ژنراتور، علاوه بر توجه به علائم عملکردی موتور، انجام یک بررسی فیزیکی و بصری نیز توصیه می‌شود. برای این منظور، لازم است ابتدا موقعیت فیلتر سوخت را روی ژنراتور پیدا کنید. فیلتر سوخت معمولاً در نزدیکی پمپ سوخت یا در مسیر لوله سوخت بین مخزن و موتور قرار دارد.
پس از شناسایی محل فیلتر، در صورتی که فیلتر شفاف باشد، وضعیت ظاهری آن را بررسی کنید. اگر آلودگی و رسوبات قابل مشاهده باشند و یا اگر رنگ سوخت درون فیلتر تیره شده باشد، این یک هشدار جدی برای تعویض فیلتر است. در فیلترهای فلزی و غیرشفاف نیز باید از فشارسنج‌های مخصوص استفاده کنید. اگر افت فشار محسوسی در دو طرف فیلتر وجود داشته باشد، این نشان می‌دهد که فیلتر دچار انسداد شده و نیاز به تعویض دارد.
روش عملی دیگر، باز کردن فیلتر سوخت و بررسی مستقیم آن است. اگر فیلتر پس از جدا شدن از سیستم به وضوح کثیف یا مسدود باشد و یا در آن ذرات جامد مشاهده شود، باید فوراً تعویض گردد. توجه داشته باشید که بررسی دوره‌ای فیلتر سوخت به عنوان بخشی از برنامه منظم نگهداری ژنراتور توصیه می‌شود تا از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری گردد.
عواقب ناشی از عدم تعویض به‌موقع فیلتر سوخت ژنراتور چه مواردی هستند؟
عدم تعویض به‌موقع فیلتر سوخت ژنراتور می‌تواند مشکلات و عواقب قابل توجهی را به دنبال داشته باشد. نخستین و جدی‌ترین مشکل، آسیب به سیستم تزریق سوخت و انژکتورهای موتور است. آلاینده‌ها و ذرات جامدی که به دلیل گرفتگی فیلتر وارد سیستم سوخت‌رسانی می‌شوند، می‌توانند باعث خرابی و گرفتگی انژکتورها شوند. تعمیر یا تعویض انژکتورهای دیزلی هزینه‌ای به مراتب بیشتر از تعویض ساده فیلتر سوخت دارد.
همچنین، گرفتگی شدید فیلتر سوخت می‌تواند منجر به ایجاد فشار اضافی روی پمپ سوخت شود. این فشار اضافی می‌تواند باعث خرابی زودهنگام پمپ سوخت شده و به کل سیستم سوخت‌رسانی آسیب بزند. در نتیجه هزینه‌های تعمیر و نگهداری ژنراتور به شدت افزایش می‌یابد.